7 rưỡi tối, Minh Huy chạy xe từ trường về, xóm nhỏ đã ồn ào về vụ ly hôn của bố mẹ Nhất Minh. Thời đại bấy giờ, vợ chồng bỏ nhau trong mắt xóm làng là cái tội khủng khiếp, người đời nào mấy ai biết cảnh trong chăn, nào mấy ai lấy nhau mà trải qua yêu nhau nồng nhiệt, chỉ biết thầy u gật đầu cưới thì gả về nhà người ta. Gả về rồi sướng thì được hưởng còn khổ cũng ngậm đắng nuốt cay mà chịu đựng. Bao đời nay các cụ vẫn vậy, vẫn vì cái bổn phận và trách nhiệm mang ở trên vai mà đi cùng nhau đến bạc đầu, cả đời có cãi vã, mắng chửi cũng chả ai nghĩ tới con đường giải thoát cho nhau. Đâu phải đất nước có tiến bộ thì con người cũng đuổi kịp những bước dài mà nó đang sải chân. Người nông dân chân lấm tay bùn, cũng chỉ vài người làm ông cán bộ, đầu đội chính sách - vai gánh trách nhiệm - chân đi đường lối, mấy ông ấy còn chả dám nói mình đi theo kịp đất nước huống hồ người dân.
Đời sống con người đang chuyển mình, các cụ bảo có tý tiền về là đòi bỏ nhau, thằng con trai lớn bằng ấy rồi mà còn đòi tan vỡ. Bát đũa còn có khi va chạm chẳng gì là vợ chồng. Người thì bảo bố mẹ thằng Cò gian díu có bồ bên ngoài thế nên mới bỏ nhau, người lại đồn từ ngày bảo đẻ thêm đứa nữa đã có ý định bỏ nhau rồi, nhưng giờ thằng Cò lớn mới ly hôn.
Hai người trong cuộc đã bỏ lại sau lưng những lời đàm tiếu từ xóm lành cho người đàn bà tóc đã màu hoa tiêu, lưng đã dần còng, và đứa trẻ mắt vẫn còn thơ. Ở nơi phương xa kia, liệu những người lớn ấy có biết nỗi khổ tại nơi này?
Minh Huy về, đeo cái huy chương trên cổ mà nước mắt cứ chực chào ra. Về tới nhà cả nhà đã ăn cơm xong, Nhất Minh đang ngồi trên chiếc chiếu cùng con bé Bống. Huy vứt xe đạp, mang cái huy chương đeo vào cổ thằng Cò, vỗ vai rồi nói:
- Cho mượn vài hôm.
- Vậy xin may mắn từ người chiến thắng nhé. - Nhất Minh cười rạng rỡ, như thể mọi chuyện hồi chiều nay chỉ là cơn ác mộng của một ai đó mà Minh Huy nghe được.
Đó là cơn ác mộng thì tốt rồi, vì nếu là cơn ác mộng thì cu Cò của cậu mới không phải nghe những lời thầm thì phía sau lưng. Có một hôm, hai thằng đang tóm vai nhau đi ra tiệm bà Béo ở đầu hẻm để mua vở, có bà ngồi dưới hiên nhà bà Béo hỏi cu Cò rằng:
- Thằng Cò à, bố mẹ mày có cưới người mới chưa?
Nhất Minh tắt vụt nụ cười trên khóe môi, ánh mắt trầm lặng của cậu nói lên tất cả những đau khổ mà người đàn bà kia đã vừa khơi gợi lại. Nỗi đau đó như ngọn lửa còn đỏ than bên trên có lớp muộn than tàn, nay bị người ta khơi ra, thổi bùng lên. Khiến vết bỏng nơi trái tim kia lần nữa bị nung đỏ, chảy máu và đau rát. Đây là lần đầu tiên có người dùng lời lẽ trực tiếp nói với cậu những lời tổn thương đó. Nhất Minh mặt tái xanh, chân như đổ bê tông dưới sàn gạch, như đứa trẻ mắc lỗi bị thầy giám thị bắt được, đầu cúi thật thấp chờ một bản án được phán quyết lên đầu cậu.
Người đàn bà kia có vẻ hả hê trước câu hỏi độc ác đó. Miệng lưỡi bà ta như lưỡi lam tẩm độc, trực tiếp khiến Nhất Minh mất đi khả năng phản kháng trước sự tàn ác đó.
Minh Huy bàn tay siết chặt, để Nhất Minh phía sau lưng. Hai thằng bé gầy gò giờ này che chắn trước mặt nhau lần đầu đối diện với thứ gọi là miệng lưỡi thế gian, vừa thâm, vừa độc. Minh Huy cất giọng:
- Có cưới hay không cũng là chuyện nhà người khác. Bà lắm mồm như thế là rửng mỡ hay bị thừa chuyện?
Người đàn bà kia mặt từ hả hê tới méo mó biến dạng, bà ta chỉ thẳng mặt Minh Huy mà thét lớn rằng:
- Thằng mất dạy, bố mẹ mày dạy mày ăn nói với người lớn thế hả?
Minh Huy càng khinh bỉ hơn mà tiến thêm một bước vạc vào họng bà ta rằng:
- Có, bố mẹ tôi có dạy, là dạy nên biết điều, nên lo chuyện của mình trước, không nên bới móc vào chuyện của người khác. Chăn nhà mình rận chấy đầy ra mà cứ phải ra ao nhà người khác bới bèo ra bọ.
Mặt bà ta hết trắng lại xanh, khí thế bừng bừng ban nãy đã bị dập tắt phân nửa.
- Có sai thì cũng từ miệng lưỡi các bà mà ra. Bố mẹ cậu ấy mắc nợ nhà bà hay cậu ấy mắc nợ bà mà bà quan tâm nhiều thế. Có thời gian thì về quản nhà mình cho tốt, không chồng con mình có ngày bị người ta vạc lại câu tương tự vào họng.
Minh Huy nói xong nắm tay Nhất Minh vào quán mua quyển vở, hai đứa mua xong ra ngoài đã không thấy bà già kia còn ở đó liền trực tiếp đi về nhà. Về tới nơi, Minh Huy đập quyển sách đến bộp xuống bàn rồi quát:
- Đồ đàn bà thúi, mồm thúi, mũi thúi cả nhà bà ta thúi. Cu Cò à, sau này gặp phải mấy loại tương tự thì cứ mắng trả ác liệt vào, không có gì phải sợ cả. Cãi không lại thì anh đây cãi hộ chú.
- Cảm ơn cậu. Là mình phản xạ không kịp. - Nhất Minh ngẩng đầu lên, ánh mắt còn sót lại một chút ấm ức nhìn cậu con trai gầy gò, cao cao trước mặt. Đúng vậy, đây là gia đình cậu.
Hà Diệp nhớ lại những chuyện đó liền không khỏi cảm thán năm tháng. Chẳng biết nhờ năm tháng hay nhờ ông anh mình mà giờ đây một Nhất Minh hiền lành đã trở nên miệng lưỡi sắc bén. Cái miệng đó nên học sư phạm Văn chứ sư phạm Toán quả thật bỏ lỡ tài năng.
Bỗng tiếng tin nhắn đến làm Hà Diệp giật mình. Là Nhất Minh gửi:
"Không học bài đi cứ ngồi đấy"
"Tuân lệnh"
Thêm một tin nhắn nữa là Minh Huy gửi vào nhóm chat:
"Cuối tuần anh về"
Bống: "Mang chị dâu em về"
Cò: "Like"
Cuối tuần xóm nhà lá tập họp căn cứ đông đủ rồi.